Maison Alaïa: Vương quốc Quiet Luxury của "kẻ ngoại đạo" thích gây chiến trong giới thời trang
Alaïa đã và đang tạo ra những dấu ấn gì trong làng thời trang thế giới?
Alaïa ban đầu được đặt theo tên của nhà sáng lập Azzedine Alaïa và chính thức debut năm 1980. Sau này khi ông qua đời vào năm 2017, thương hiệu được đổi về thành Maison Alaïa (hoặc cũng được gọi tắt là Alaïa). Trong suốt những năm tháng xây dựng thương hiệu, Azzedine luôn là người phá vỡ rất nhiều quy tắc dù được mệnh danh là "The King of Cling" (ông hoàng của những chiếc đầm ôm sát). Dù vậy, ông vẫn là một trong những người góp phần tạo nên diện mạo của thời trang đương đại mà chúng ta đang thấy ngày nay.
Kẻ ngoại đạo sẵn sàng "gây chiến" với cả giới thời trang
Nhà sáng lập thương hiệu - Azzedine Alaïa sinh năm 1940 trong một gia đình làm nông ở đất nước Tunisia và cuộc đời ông dường như không có một vận mệnh nào để theo đuổi sự nghiệp thời trang đầy xa hoa, lấp lánh. Tuy nhiên, người chị song sinh đã giúp ông bước chân vào thế giới thời trang cao cấp khi cô làm phụ tá cho Madame Pinot, một nhân vật ảnh hưởng của xã hội Pháp lúc bấy giờ.
Năm 1957, Azzedine chuyển tới Pháp để làm việc cho một trong những tên tuổi lừng danh nhất của giới thời trang Yves Saint Laurent - giám đốc sáng tạo cho Christian Dior khi ấy. Công việc này chỉ kéo dài 5 ngày và lý do Saint Laurent sa thải ông vì nhận thấy Azzedine không để giấy tờ theo thứ tự nhất định. Kể từ đó, Azzedine luôn mang trong mình mối "thâm thù" với Yves Saint Laurent và ông thậm chí luôn công khai điều đó cho tất cả mọi người biết.
Một trong những điều làm người ta nhớ nhất về NTK Azzedine Alaïa đó chính là việc ông không bao giờ tuân thủ theo quy tắc các mùa của tuần lễ thời trang. Alaïa ít khi tổ chức show trong khuôn khổ fashion week (việc mà đại đa số các nhà mốt lớn vẫn luôn làm). Điều này thể hiện thái độ bác bỏ mọi nhịp độ thời trang, và sự khinh thị ông dành cho hệ thống may mặc. Azzedine quan niệm rằng quần áo chỉ sẵn sàng khi chúng đã sẵn sàng, tương tự đối với những thiết kế của ông: Trang phục của Alaïa xuất hiện sau khi chúng hoàn chỉnh, chứ không phải vì cửa hàng hay nhân viên sale cần chúng để bán. Azzedine tin rằng chìa khóa để sáng tạo không là gì ngoài thời gian, đó mới là sự sang trọng đích thực của ngành công nghiệp xa xỉ này.
Trong quá trình xây dựng thương hiệu, Azzedine hầu như không sử dụng quảng cáo trên các tạp chí thời trang hay chạy các chiến dịch PR. Ông cũng là người từng nói sẽ không bao giờ trả tiền cho bất kì nhân vật nào để họ mặc đồ của mình. Cái tôi nghệ thuật của Azzedine rất cao, ông muốn những người nổi tiếng tìm đến mình vì họ yêu thích trang phục thương hiệu chứ không phải thương hiệu cần họ để làm hình ảnh.
Azzedine từng thẳng thừng tuyên bố không cần mối quan hệ tốt với các tạp chí như Vogue hay WWD. Ngay cả những nhân vật "sừng sỏ" như Karl Lagerfeld cũng từng bị Azzedine chê là nhà thiết kế không biết cầm kéo để may đồ hay bà đầm Anna Wintour từng bị ông gọi là tay buôn không có gu thẩm mỹ.
Năm 1995, thương hiệu này một lần nữa lại trở nên viral vì xuất hiện trong một phân cảnh của bộ phim huyền thoại Clueless cùng với câu thoại "You don't understand, this is Alaia"
Thương hiệu làm đồ vì yêu và muốn tôn vinh cơ thể của phụ nữ
Ra đời vào những năm đầu vào thập niên 80, khi phụ nữ thời đó còn mặc những bộ đồ form dáng thùng thình hơi hướng unisex thì thương hiệu Azzedine Alaïa đã trình làng những mẫu váy ôm sát, bodycon. Ông thể hiện tình yêu và niềm đam mê của mình đến cơ thể phụ nữ qua những thiết kế bó sát vô cùng quyến rũ, nhưng không hề hở hang này.
Show diễn của Alaïa năm 1985 là một show diễn mang lại tên tuổi cho NTK và được nhiều nhà phê bình cho rằng buổi trình diễn nên được ghi danh vào cột mốc đáng nhớ của lịch sử thời trang. Show diễn này được tổ chức tại một hộp đêm nổi tiếng nhất tại New York bấy giờ và số lượng khách tham dự lên đến khoảng 1000 người, trong đó có những nhân vật nổi tiếng như Andy Warhol, Keith Haring,...
Thương hiệu Alaïa ngoài nổi tiếng với những trang phục bó sát, còn được tín đồ thời trang nhớ đến với những mẫu váy ứng dụng công nghệ laser cut, mẫu váy có mũ và hàng loạt item hoạ tiết da báo. Hai nàng thơ nổi tiếng nhất từ thuở đầu của Azzedine là Naomi Campbell và fashion icon Grace Jones.
Trang phục bó sát, hoạ tiết da báo và những đường laser cut chính là những trang phục đặc trưng nhất của Alaïa
Màn kết hợp của Alaia với Grace Jones trong bộ phim Bond kinh điển năm 1985: A View to a Kill chính là một biểu tượng văn hoá đại chúng. Trong bộ phim này, hình ảnh của Grace Jones được gắn với quyền lực nhưng vẫn toát lên khí chất thanh lịch, nữ tính và cực kì quyến rũ. Ngoài ra, hình ảnh của Grace Jones luôn được gắn liền với những mẫu trang phục có phần mũ của thương hiệu Alaia.
Naomi Campbell cũng là nàng thơ thường xuyên xuất hiện trong các lần trình làng BST mới xuyên suốt sự nghiệp của cố NTK. Ông là người đã nâng đỡ Naomi từ những ngày đầu mới bước chân vào nghề, chính siêu mẫu "báo đen" của làng mốt cũng gọi Azzedine là "papa" và coi ông là người cha thứ hai của mình.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Naomi chia sẻ rằng cô luôn mang bên người theo một chiếc card holder của Alaïa vì cô muốn lưu giữ một phần của ông bên cạnh.
"Sách giáo khoa" của sự "sang trọng thầm lặng"
Azzedine Alaïa là một nhà thiết kế huyền thoại, ông không chỉ là người sáng tạo ra các thiết kế mà ông còn là người trực tiếp tham gia vào quá trình thi công và hoàn thiện BST. Trong suốt sự nghiệp của mình, Azzedine không có nhu cầu quảng bá cho thương hiệu cũng như cá nhân mình. Thậm chí, Alaïa còn không có cả website chính thức (mãi cho tới khi thuộc về Prada, người hâm mộ mới nghe tin trang web của thương hiệu sẽ được mở).
Azzedine chỉ tổ chức các buổi trình diễn giới thiệu bộ sưu tập khi không có sự kiện thời trang nào diễn ra ở Paris. Dù vậy, showroom của Alaïa vẫn thu hút đông đảo khách hàng trong các buổi trình diễn và đặt hàng. Không có front row, không có sự rầm rộ của báo chí, và không có sự tham gia của các ngôi sao nổi tiếng.
Những trang phục của Alaïa nhìn qua thì có vẻ đơn giản nhưng chính những kĩ thuật thực hiện phức tạp mới làm nên tinh thần của thời trang xa xỉ mà thương hiệu hướng đến.
Thực tế, nhìn lại những kho lưu trữ cũng như di sản thương hiệu, có thể thấy Alaïa là một trong những nhà mốt tiên phong cho "Quiet Luxury" vài thập kỉ trước khi nó được biết đến như là một hot trend trong vài năm gần đây. Dưới bàn tay dẫn dắt của một người thợ may đồ cao cấp, trang phục của Alaïa được làm ra bởi kĩ thuật cầu kì đến tinh xảo. Rất ít khi nhà mốt này sử dụng logo thương hiệu để in lên trang phục. Thậm chí, những chi tiết đính kết kim sa, hạt cườm,... lồng lộn và đầy chất phù phiếm cũng khó mà tìm thấy trong các BST của thương hiệu nhà mốt Pháp này.
Pieter Mulier - người viết tiếp những di sản
Năm 2017, Azzedine qua đời trong sự tiếc nuối của giới mộ điệu. Phải đến 4 năm sau, thương hiệu mới tìm được một người khác có thể lên thay thế và kế thừa kho lưu trữ đồ sộ ở Alaïa chính là Pieter Mulier.
Sau những BST mùa trước được đánh giá khá ổn nhưng chưa gây được tiếng vang lớn thì ngay trong năm 2024, dưới triều đại của Giám đốc Sáng tạo Pieter Mulier, Alaïa đang dần quay lấy lại được vị thế trên bản đồ thời trang.
BST Thu/Đông 2024 chính là một bảo chứng và là lời khẳng định đanh thép ĐÂY MỚI LÀ QUIET LUXURY. Những trang phục tái cấu trúc, những chiếc váy ôm sát cực sang trọng, hay những outfit xếp ly "ngàn lớp" lạ mắt được những người thợ thủ công ở Maison Alaïa thực hiện bởi kĩ thuật đỉnh cao tới mức nhiều người không tin là thật và có thể thực hiện được bởi con người.
Chủ nghĩa tối giản "thầm lặng" được đẩy lên cao đến nỗi BST được làm từ 1 chất liệu vải duy nhất và mỗi thiết kế đều được thực hiện chỉ từ một sợi len, không hơn không kém. Những kĩ thuật thực hiện trang phục thượng thừa của Azzedine được tái hiện và tri ân trong BST này. Nó không chỉ "Quiet" mà quan trọng nó còn rất "Luxury" - điều mà nhiều thương hiệu khác không làm được.
Chiếc váy được làm theo kĩ thuật dệt 3D gây sốt sau show diễn. Nó cuốn quanh và ôm sát cơ thể người mẫu như một chiếc vòng tay.
Zendaya đã diện mẫu váy này trong sự kiện công chiếu phim Dune tại Pháp và ghi điểm cực mạnh mẽ
Không chỉ vậy, mẫu túi East-West "Le Tackel" của Alaïa cũng như đôi giày ballet lưới cũng là 2 item thời trang đang gây sốt trong giới mộ điệu thời gian gần đây.
Alaïa cũng hiện đang đảm nhiệm chức vụ thiết kế trang phục độc quyền cho các màn biểu diễn ở hộp đêm Crazy Horse đầy hào nhoáng và phù phiếm.
Gần đây, người hâm mộ cũng rất bất ngờ với sự xuất hiện của Jennie (BLACKPINK) tại Met Gala 2024 khi cô nàng diện một chiếc đầm được làm riêng từ Alaïa, chứ không phải Chanel - thương hiệu Jennie đang đảm nhiệm cương vị đại sứ toàn cầu.
Như thường lệ, thiết kế vẫn mang đầy đủ hai yếu tố chủ chốt trong của DNA thương hiệu: Tôn vinh vẻ đẹp thân hình người phụ nữ và mang đậm yếu tố kĩ thuật, thể hiện tay nghề cao của những người thợ. Tạm gác lại câu chuyện có đúng theme "khu vườn thời gian" hay không, outfit này vẫn được tán dương vì cách xử lý điêu luyện, tạo nên chiếc váy được làm từ nguyên một cuộn vải duy nhất dài 13m. Sự cầu kì của bộ trang phục nằm ở những đường xếp li khéo léo và không có một đường cắt hay chắp nối nào.
Thoạt nhìn nhiều người có thể còn e ngại nhưng càng để tâm sẽ càng nhận ra điểm hay ho, cùng giống như cách Alaïa cứ từng bước từng bước, len lỏi vào tâm trí người yêu thời trang vậy.
Không phải Chanel, Alaïa mới là thương hiệu sát cánh với Jennie trong kì Met Gala 2024.
