Thả phanh uống nước ngọt ngày Tết, bé gái cấp cứu vì hôn mê: BS cảnh báo tác hại khó lường
Các bác sĩ BV Nhi đồng TP.HCM vừa cấp cứu 1 trường hợp bé gái 13 tuổi vì toan ceton và có chỉ số đường huyết lên tới 1500mg/dl - 1 con số vô cùng kinh khủng.
Cấp cứu vì toan ceton máu
Theo BS Nguyễn Cát Phương Vũ - Khoa Hồi sức tích cực, BV Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh, bé gái là con út trong nhà. Bé năm nay 13 tuổi, đi theo bố mẹ làm ăn xa quê.
Tết này, bé được dịp cùng ba mẹ và hai anh trai về quê nhà Cà Mau thăm họ hàng. Khi về nhà ăn Tết, đang ở tuổi ăn, tuổi lớn, mỗi ngày bé uống 3 - 4 chai coca, tương đương với 1,5 lít. Mặc dù ba mẹ của bé có trách mắng, có kiểm soát nhưng vẫn không thể nào kiểm soát được và dễ bị lơ đãng vì bận rộn.
Trong dịp Tết, bé tăng cân nhanh và đường huyết cũng âm thầm tích tụ. Khi quay trở lại thành phố, cả nhà choáng váng khi em bắt đầu xuất hiện các biến chứng bệnh tiểu đường mà không ai hiểu được chuyện gì đang xảy đến.
Bệnh nhi liên tục than mệt, khát nước, tiểu nhiều, sụt 10 cân trong 3 ngày và bé liên tục tu nước ngọt không kiểm soát mỗi khi mệt. Đỉnh điểm ngày trở nặng, em đã uống hết cả một thùng nước trà xanh đóng chai. Ngoài ra, cô bé còn uống thêm 5 gói cà phê pha sẵn và hơn 2 trái dừa tươi nhưng càng uống lại càng mệt...
Bệnh nhi đang cấp cứu trong BV Nhi đồng thành phố (Ảnh BVCC)
Đến chiều tối ngày 14/2, thấy con nằm vật vã rồi lơ mơ, gia đình mới đưa con vào bệnh viện địa phương để thăm khám. Khi đó bác sĩ làm xét nghiệm thì thấy cơ thể đã xảy ra hiện tượng toan ceton trong máu do bệnh đái tháo đường. Đường huyết ghi nhận lúc đó hơn 1500mg/dl.
BS Phương Vũ cho rằng đây là một con số khủng hoảng, sẵn sàng gây biến chứng hôn mê và nhiễm trùng khó lường. Bệnh nhi lập tức được chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố lúc nửa đêm trong tình trạng lơ mơ, sốc mất nước nặng, da khô héo và tái nhợt.
Các bác sĩ đã cấp cứu, cân chỉnh đường huyết tích cực bằng nhiều loại dịch truyền, bằng thuốc insulin tiêm đặc trị đái tháo đường… Sau hai ngày hôn mê, đến nay, bệnh nhi đã tỉnh lại. Cô bé đã giảm 15 kg.
Dấu hiệu đái tháo đường ở trẻ
Theo BS Nguyễn Minh Tiến - Phó Giám đốc BV Nhi đồng thành phố Hồ Chí Minh, biến chứng hôn mê nhiễm toan ceton là biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Do không sử dụng được đường nên cơ thể lấy năng lượng từ nguồn mỡ dự trữ, tạo nhiều thể ceton trong máu thông qua quá trình chuyển hoá acid béo, đưa đến nhiễm toan máu nặng. Lúc này, trẻ sẽ có biểu hiện rối loạn tri giác lơ mơ, hôn mê, thở nhanh sâu, mất nước có thể dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
BS Tiến cho biết, ngày Tết, trẻ em được ăn uống nhiều loại thức ăn thỏa thích, trong đó có bánh, mứt chứa hàm lượng đường rất cao.
Đến nay, khoa học vẫn chưa chứng minh được việc ăn ngọt, uống nhiều nước ngọt sẽ gây ra bệnh tiểu đường, nhưng nó làm cho bữa ăn mất cân bằng, lượng đường "dư" trong máu buộc các cơ quan phải tăng cường làm việc để chuyển đường thành mỡ, từ đó dẫn đến béo phì và các tình trạng rối loạn khác không có lợi cho sức khoẻ.
BS Tiến cho biết triệu chứng đặc trưng là ăn nhiều, khát nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, thường gọi là triệu chứng "bốn nhiều".
Tuy nhiên, trên thực tế lâm sàng, hiện nay, rất ít trường hợp trẻ bị tiểu đường có đủ cả triệu chứng "bốn nhiều" mà chỉ gặp 2 hoặc 3 triệu chứng. Ngoài ra, trẻ còn có thể có các biểu hiện như ăn kém, sụt cân, mệt mỏi, suy kiệt, nôn ói, đau bụng, mất nước, rối loạn tri giác (lơ mơ, hôn mê) hoặc biểu hiện qua suy giảm sức đề kháng cơ thể như bị nhọt da, viêm ngứa bộ phận sinh dục, viêm quanh nướu răng hay biểu hiện thần kinh như tê rần ở chân, giảm thị lực, hoa mắt.
Trước đó, trẻ có thể có những biểu hiện đơn thuần như nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp, đường tiêu hóa hay đường tiểu… Khi có các triệu chứng gợi ý trên, cha mẹ hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám tầm soát bệnh tiểu đường.
Để điều trị đái tháo đường ở trẻ em, theo BS Tiến, người bệnh phải được theo dõi lượng đường huyết thường xuyên theo y lệnh của bác sĩ, thường xuyên thử đường huyết nhanh bằng que (dextrostix hoặc glucostix). Ngoài ra còn phải thử định kỳ Hemoglobine A1c để biết đường huyết đã được kiểm soát tốt chưa. Bệnh nhân phải dùng thuốc đúng liều, đúng cách theo y lệnh bác sĩ.
Ngoài việc chú ý đến chế độ ăn, cách ngăn ngừa và phát hiện sớm biến chứng, BS Tiến còn cho rằng sự hợp tác giữa bác sĩ điều trị, trẻ bệnh và phụ huynh trẻ trong việc điều trị bệnh đái tháo đường là vô cùng cần thiết.
