Thói sống ảo được vạch mặt như thế nào trong phim "The Circle"

Ra mắt gần như không kèn không trống phòng vé tuần vừa rồi, The Circle là một cố gắng thất bại của STX Entertainment ngay cả khi có sự góp mặt của những cái tên như Tom Hanks hay Emma Watson. Dựa trên nguyên tác tiểu thuyết cùng tên xuất bản năm 2013 của nhà văn Dave Eggers, The Circle có thông điệp cốt lõi khá lôi cuốn, nhưng dường như đạo diễn James Ponsoldt lại gặp rất nhiều rắc rối để diễn tả bằng ngôn ngữ điện ảnh.

Bộ phim rao giảng về thói "sống ảo"

The Circle mô tả về một tương lai nơi con người sống với các câu hỏi về tiềm năng chưa được khai phá. Mae Holland (Emma Watson) – một người trẻ được may mắn chọn vào làm ở công ty công nghệ danh tiếng bậc nhất thế giới – đã trở thành người tiên phong trong phong trào bộc lộ hoàn toàn bản thân mà cụ thể là gắn camera trực tuyến 24/7 để cả thế giới thấy (trừ ba phút đi toilet).

Câu hỏi mà The Circle đặt ra là con người có thể đi xa tới đâu trong việc chia sẻ và sở hữu kiến thức. Hình tượng của Mae đại diện cho một thế hệ người trẻ sẵn sàng thử thách bản thân, luôn "đói khát" công nghệ và đặt ra một thứ ranh giới mới cho nền tảng đạo đức.

Động cơ sử dụng mạng xã hội của Mae là tổng hòa của nhiều lí do mà mỗi người trong chúng ta đều có thể viện dẫn. Từ việc hòa nhập vào thứ "cộng đồng" ảo sôi nổi trong công ty, tiện chăm sóc bố mẹ già cho tới mục đích cao cả hơn là khai phá tiềm năng chưa được tận dụng hết của con người (chính là nỗi sợ của Mae), nhân vật này gia nhập và nhanh chóng dẫn đầu xu thế như một khát khao của bất kỳ thanh thiếu niên nào.

Trường hợp của Mae được phát hiện và nâng đỡ bởi Eamon Bailey (Tom Hanks) – một CEO công nghệ mà chân dung gợi nhắc đến những ông chủ của Twitter, Apple hay Facebook. Trí tuệ và đầy tham vọng, Bailey hướng con người đến sự tự hoàn thiện mà như ông nói: "Chia sẻ là quan tâm" và "Biết nhiều là tốt, nhưng biết tất cả thì lại càng tốt hơn".

Eamon và Mae là hai vị trí trong nấc thang người dùng của mạng xã hội. Một người đến từ tầng lớp người dùng, sử dụng các tiện ích và chia sẻ với mục đích cá nhân nhưng lại chiếm đa số. Còn một người, sản sinh ra thứ tôn giáo công nghệ này, nắm trong tay quyền sinh quyền sát và động cơ khó lường. Cả hai chia sẻ với nhau quyền lực của mạng xã hội, nơi cái chết của những người như Mercer hay tình trạng sức khỏe cha của Mae được quyết định bằng những cái click chuột.

Một kịch bản "thanh niên nghiêm túc" và thiếu điểm nhấn

Ngay cả khi The Circle được xếp loại phim kinh dị đi nữa, thì cũng có quá nhiều điều mà thế giới thực của chúng ta đang sống còn đáng sợ hơn trong phim. Cách bộ phim dành quá nhiều thời gian để xếp đặt, tạo ra luật chơi của Vòng tròn và nhử người xem đi vào một mê cung khiến khán giả quá mệt mỏi để theo dõi đến kết quả cuối cùng.

Nhân vật Mae của Emma Watson đáng ra nên được xây dựng với sự khác biệt đủ để thao túng thế giới ảo như những gì mà nhiều người nổi tiếng trên thế giới đang làm. Thay vào đó, chân dung của nhân vật được rút gọn lại thành một khuôn mẫu: gái nhà nghèo có học may mắn được làm trong công ty to và bỗng dưng thành người nổi tiếng qua một đêm nhưng rồi tận dụng điều đó để lật đổ hệ thống.

Có cảm giác như Mae là nhân vật "đổi phe" cực nhanh khi gió đổi chiều. Cô vừa gật gù đồng ý với Bailey về việc: "Chính những lời gian trá đã đưa chúng ta tới rắc rối" thì lát sau đã vạch mặt cả hai người sáng lập của công ty. Với thành công thương mại của Beauty and the Beast, người ta kỳ vọng The Circle sẽ là một góc độc lập mà diễn xuất của Emma Watson được tỏa sáng. Thế nhưng những gì mà khán giả nhận được vẫn chỉ là một nữ diễn viên mặt "khó đăm đăm" với biểu cảm đơn điệu trên màn ảnh.

Đổi lại, Tom Hanks khá tròn vai trong một người khổng lồ công nghệ khó lường. Đây không phải là một vai diễn khó khăn đối với ngôi sao gạo cội chủ nhân của Oscar, nhưng việc kịch bản không cho phép Bailey có nhiều vai trò trong toàn bộ câu chuyện đã làm sức hút của Hanks trên màn ảnh giảm đi đáng kể.

Cũng khai thác các góc nhìn về tương lai công nghệ, thì tập phim Nosedive thuộc series truyền hình Black Mirror của Charlie Brooker còn hấp dẫn và cụ thể hơn nhiều những gì xảy ra trong The Circle. Trường hợp của phim nói lên tầm quan trọng của cách câu chuyện được kể như thế nào, chứ không phải câu chuyện đó là gì.