Để môn Vật lí phải... sợ ta!

Đây là một bài viết rất vui và bổ ích - “quà tặng” mà thầy Nguyễn Văn Phương, giáo viên môn Vật lí (trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, Q.3, TP.HCM) gửi đến các bạn.

Môn thi Vật lí có đặc điểm bao gồm cả lí thuyết và bài tập. Đa số học sinh sợ học lí thuyết, không học bài thì... hết thuốc mà học nhiều thì... hết hơi! Vậy phải hiểu rõ bài, nắm chắc cái cốt lõi (đọc SGK kĩ và nhờ thầy cô trong lớp).

Học theo SGK, vì đó tài liệu chính thống mà người ra đề “rút ruột” cho thi. Những câu hỏi điều xoay quanh những điều đã học, cho dù là có suy luận gì thì cũng “theo bài học ta có...”. Và dùng thêm sách của Nhà Xuất bản Giáo dục để vừa làm quen câu hỏi trắc nghiệm vừa nắm vững vàng thêm lí thuyết. Học sinh thí điểm phân ban học bộ 1 cũng nên kiếm bộ 2 làm tài liệu thêm phong phú và ngược lại. Còn HS đại trà cũng nên kiếm 2 bộ sách bài tập (có câu hỏi trắc nghiệm) của bên thí điểm phân ban để “làm quen”.

Làm bài tập cũng theo SGK, nhất quyết đi đường “chính thống giáo”. Các dạng bài tập ở đây cũng đủ và rất căn bản. Đề thi không ai “làm khó” như ta tưởng đâu. Nếu thích thì chỉ làm những bài tập “đao to búa lớn” khi đã vững vàng. Đừng bước vào mê hồn trận mất thì giờ công sức mà không được kết quả (chưa kể còn bị thui chột chí khí... luyện thi!). Quan trọng là học phải ÔN, ÔN NỮA, ÔN MÃI.

Đó là cách học. Còn trợ thủ cho việc học (“giám đốc” cũng phải có “thư kí” mà!) là phải rèn vài kĩ năng. Thí dụ như học quang hình mà không vẽ được hình, không biết thật/ảo thì “game over”. Học chương quang điện, vật lí hạt nhân, tính toán mà bấm máy lọng cọng thì liệu mà bấm đến... năm sau luôn. Học dao động con lắc lò xo, con lắc đơn mà không phát thảo được cái hình cứ ngồi tưởng tượng mất thì giờ lắm (chưa kể là khó mà tưởng tượng!). Học điện xoay chiều mà vấn đề “pha” không vững chỉ biết có công thức là coi chừng “ú ớ”. Giải bài toán cực trị mà cứ thẳng một đường “toán” lấy đạo hàm thì lắm khi “dao to chém cá bé”... (bởi “luyện” là... vậy đó).

Bài làm trắc nghiệm hiện máy chấm chỉ lập trình một dạng (chọn 1 trong 4 chọn lựa) nên ta có thể giải quyết bằng cách loại suy, tương đồng... Bài thi do phải xáo trộn 1 đề gốc ra nhiều đề nên không thể có “liên hoàn câu hỏi” dính chùm nhau để lấy kết quả câu trên dùng làm dữ liệu cho câu dưới nên nói chung không có bài toán lớn, phức tạp (thường chỉ 1, 2 bước tính mà thôi). Gặp trường hợp không biết giải thì sao? Tình thế nào cũng có giải pháp, ta làm... ngược, lấy kết quả A/ B/ C/ D ở đáp án thế vào đầu bài, trúng thì... OK. Và nếu “bí” đường cũng cứ biết đâu đến đó, không nên bỏ trống.

Cái huyệt ở đầu là quan trọng nhất, dù các em là ai (sức học thế nào) hãy học với tâm thế đùng đùng quyết thắng (chứ không phải cho qua tụ, cố kiếm điểm 5) đừng để ta phải sợ Vật lí mà phải để môn Vật lí... sợ ta!