Nocturnal Animals - Bóng ma của hôn nhân trên trang giấy

John Le Carre từng nói: "Con người ta chỉ có thể phản bội một khi đã yêu nhau". Còn Ambrose Bierce thì cho rằng: "Tình yêu là thứ điên loạn được chữa trị tạm thời bằng hôn nhân". Bộ phim của đạo diễn Tom Ford như một xấp kịch bản không mấy sáng lạn cho những người trẻ tuổi đã vội trao lời thề nguyện, để rồi một ngày kia nhận ra rằng suốt bao năm qua họ đã tàn phá đời nhau theo cách này hay cách khác. Đẹp mắt và quái dị, Nocturnal Animals là hai câu chuyện song song bằng diễn xuất của Amy Adams và Jake Gylenhaal để lại những trăn trở của cả một đời người về thứ nghệ thuật không có trái tim.

Trong phim, Amy Adams vào vai Susan Morrow – giàu có và xinh đẹp. Sở hữu một gallery nghệ thuật và căn nhà tiện nghi cùng anh chồng Hutton đẹp như tạc (Armie Hammer), Susan Morrow lại sống như một kẻ vô hồn giữa vật chất đủ đầy. Cô ta căm ghét công việc của mình, chán nản với vị trí một quản lý, mệt mỏi với người chồng lươn lẹo chỉ tranh thủ là cắm sừng vợ. Một ngày kia, Susan nhận được một tập bản thảo của người chồng cũ Edward (Jake Gyllenhaal) tặng riêng. Câu chuyện vừa bệnh hoạn vừa đau đớn trong đó ám ảnh Susan, gợi nhắc cô về một kẻ mà mình đã rời bỏ và gần như lãng quên suốt 2 thập kỷ.

Câu chuyện về cái đẹp phi nhân tính

Vốn là một biểu tượng thời trang rẽ ngang sang làm điện ảnh, sau A Single Man, lần này Tom Ford tiếp tục đem lại cho người xem ấn tượng thị giác mạnh mẽ trong Nocturnal Animals. Một phòng triển lãm sáng trưng và hiện đại nơi Susan làm việc treo bức tranh những vũ công khỏa thân gợi nhắc đến phim của David Lynch.

Nhân vật Susan Morrow của Amy Adams được đặc tả bằng váy áo sang trọng, bằng thứ son gam màu tối, tóc được ép chải tỉ mỉ đến mức không một sợi chệch khỏi nếp. Người ta phải nín thở ngắm nhìn nhân vật này, đẹp và thoát tục như một nữ thần luôn sầu muộn, khi nàng lặng yên giữa căn hộ đắt đỏ đầy gương kính soi chiếu trang phục xa xỉ với áo khoác được may riêng và boot cao cấp. Hiệu ứng trực quan với ánh sáng và màu sắc trong Nocturnal Animals được nâng đỡ bằng kỹ thuật quay phim lành nghề của Seamus McGarvey và âm nhạc từ Abel Korzeniowski.

Đối nghịch với vẻ đẹp chỉn chu đến đáng sợ đó là sự cô đơn của tính người. Cái gallery nghệ thuật của Susan càng đẹp mắt và hiện đại bao nhiêu thì sự xuất hiện của con người lại càng thiếu vắng bấy nhiêu.

Cuộc đối thoại giữa Susan và đồng nghiệp thường diễn ra chớp nhoáng và khách quan, trong cái không khí thờ ơ đến lạnh lẽo của những nô lệ công việc. Tất cả như một sự cười cợt vào thế giới của thời trang, nơi mà Tom Ford hẳn là người biết rõ hơn ai hết. Đó cũng là một trong những điểm mà vị đạo diễn đã khai thác bằng trực quan thành công: đào sâu chất phi nhân tính trong một môi trường đáng lẽ cần nhân tính nhất: nghệ thuật.

Hai bộ phim lồng trong một kịch bản

Ngay khi Susan mở bản thảo Nocturnal Animals mà Edward gửi đến, bộ phim từ đây tách làm hai. Một theo đuổi những trang tiểu thuyết đầy máu của Edward kể về cuộc sống tưởng tượng của Tony (cũng do Jake Gyllenhaal đóng) với người vợ Laura (Isla Fisher) và cô con gái India (Ellie Bamber). Một là những thước phim quay ngược trở về 20 năm về trước, hé lộ câu chuyện đằng sau cuộc hôn nhân đổ vỡ giữa Susan và Edward.

Ở đó, những quyết định vội vàng giữa hai người trẻ tuổi đã vấp phải sự phản đối của bà mẹ quyền lực của Susan. Chóng vánh, những rạn nứt trong hôn nhân đã khiến Susan lung lạc và mất đi niềm tin vào người chồng trẻ. Và rồi lời khích lệ của người mẹ, sự xuất hiện của một Hutton lịch lãm giàu có… Susan đại diện cho những con người không hạnh phúc mà kết quả có thể là những quyết định sai lầm trong quá khứ.

Nếu như những ký ức mà Susan Morrow truy ngược trở lại được xây dựng chủ yếu bằng đối thoại, thì kịch bản của Nocturnal Animals mà Susan cầm trên tay lại tràn ngập tiếng la hét và những bước chân chạy hối hả. Trong cuốn bản thảo gửi cho vợ, Edward ám chỉ chính mình trong nhân vật Tony, người chỉ sau một đêm đã biến từ một ông chồng đuề huề vợ đẹp con xinh thành một kẻ thân tàn ma dại. Người vợ Laura có ngoại hình tương tự Susan, còn cô con gái India đáng ra cũng trạc tuổi đứa con của họ… Một cuốc lái xe đêm, một hành động "cà khịa" với lũ thanh niên nghiện ngập và rồi Tony chỉ còn biết bất lực nhìn mọi thứ hạnh phúc của mình kéo lê trên mặt đất trong tay những kẻ súc sinh.

Câu chuyện giả tưởng đó kết nối với quá khứ và cả thực tại của cả hai con người, Nocturnal Animals là những trang báo tử mà Edward gửi đến người vợ cũ. Rằng anh ta cũng bị hành hạ khốn khổ chẳng kém nhân vật trong truyện, rằng anh ta đã trở nên bất lực và tâm hồn mục nát như thế nào.

Diễn xuất của Jake Gyllenhaal cho thấy tầm của một nghệ sĩ khi anh vừa có thể vào vai một gã tình si trẻ tuổi, một kẻ hoài bão như Edward 20 năm trước đồng thời lại vừa hóa thân thành một người chồng, người cha nhu nhược và đau đớn như Tony. Đối lập với đó là sự tiết chế từ Amy Adams với những khoảng lặng dài, sử dụng biểu cảm gương mặt để làm nổi bật nỗi dằn vặt của Susan Morrow. Bên cạnh đó, tuyến phụ mà nổi bật là Ray do Aaron Taylor-Johnson vào vai thực sự tạo được sức nặng khiến người xem sợ hãi. Một giải Quả Cầu Vàng trao cho nam diễn viên này là minh chứng cho điều đó.

Thế nhưng, Nocturnal Animals vẫn đem tới cảm giác rằng bộ phim thiếu đi sự nhân tính cần thiết. Cái kết thiếu sức nặng đã làm yếu đi rất nhiều thông điệp mà Tom Ford muốn truyền tải, đồng thời lời thoại sâu cay nhất trong phim không thuộc về nhân vật chính mà lại thuộc về bà mẹ. So với Arrival, màn thể hiện của Amy Adams trong Nocturnal Animals không thực sự xuất sắc bằng.

Có cảm giác như hai nhân vật Tony và Susan ngay từ đầu đã hoàn toàn không hề khớp nhau. Nếu như cô vợ như bước ra từ thế giới quan của những đạo diễn như Pedro Almodóvar thì anh chồng lại lăn lộn trong các phim tội phạm của Jim Thompson. Bất chấp nỗ lực kéo hai con người đó lại gần nhau của Tom Ford, Nocturnal Animals vẫn để lại một khoảng chênh rõ rệt khiến khán giả hụt hẫng.