“Phản đối trồng cây là một phong trào cộng đồng” dù đồng ý hay không, bạn cũng phải hiểu đúng để thế giới có thêm một hi vọng xanh.

Tưởng chừng “trồng cây” đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người nhưng để thực sự “trồng một cái cây” lại có nhiều khó khăn và rào cản: Sợ là hạt muối bỏ bể, sợ là đã quá muộn để hành động và sợ những phong trào đang được kêu gọi chỉ là làm “màu” không có chút thực tiễn. Dù bạn đồng ý hay phản đối với phong trào trồng cây thì cũng cần phải lên tiếng vì không còn thời gian cho sự thờ ơ khi môi trường sống ngày càng “bớt” xanh và độc hại.

Ai cũng muốn làm điều tốt cho xã hội nhưng luôn cần định hướng lớn, liệu phong trào làm được điều ấy ? 

Trong bất kì một phong trào nào không chỉ riêng trồng cây, người ta luôn nhìn thấy 3 nhóm người chủ yếu: Những người “muốn” hành động, những người “đã” hành động và những người còn lại. Những người “muốn” là người nhận ra vấn đề và hiểu mình cần phải hành động nhưng chưa biết chính xác cần làm gì và làm thế nào để tạo ra tác động thực sự, họ giống như những miếng "domino" đứng yên đang chờ được kích hoạt hiệu ứng. 

Chỉ cần được tác động, hướng dẫn đầy đủ về kiến thức, kĩ năng và truyền vào đó cảm hứng, họ sẽ tạo ra một hiệu ứng khổng lồ, có sức ảnh hưởng to lớn. Và từ hiệu quả đó, họ nhìn vào và nhận thức được bản thân mình có trách nhiệm và có tầm quan trọng nhất định đối với việc bảo vệ môi trường. Như chia sẻ của một bạn học sinh tiểu học lớp 4 sau khi tham gia chiến dịch WeDo Trồng Cây: “Em cảm thấy bản thân mình quan trọng trong việc bảo vệ cây xanh, bảo vệ môi trường cho dù chúng em còn rất nhỏ bé.”

Đối tượng thứ hai là những người “đã” hành động. Họ người từng trải về cả kiến thức lẫn việc tham gia các hoạt động trồng cây bảo vệ môi trường thực tiễn. Phong trào sẽ cần đến họ để định hướng và tạo ra nhận thức đúng đắn. Khi họ thấy thông điệp của mình được lan toả đến nhiều người họ có động lực để tìm ra những giải pháp khác thực hiện một cách hiệu quả hơn. Ví dụ minh hoạ như MrBeast một youtuber nổi tiếng sau khi đạt được 20 triệu lượt người theo dõi thì người hâm mộ muốn anh trồng 20 triệu cây để tri ân họ. Cùng với một quỹ bảo trợ thì anh đã cho một chiến dịch TEAMTREES ra đời, mục tiêu trồng 20 triệu cây trên trái đất và hiện tại con số đó đã lên đến 12.8 triệu cây.

Nếu chỉ có những người “muốn” và những người “đã” hành động thì chưa đủ, “môi trường” cần nhiều người hơn như thế để trở nên xanh và tốt hơn. Và khi đó cần những “người còn lại” tham gia, tạo ra một hành động thực tiễn ăn sâu trong tiềm thức để hứa hẹn nên một tương lai tốt hơn cho thế hệ mai sau bởi vì trồng cây không chỉ là trải nghiệm mà còn là trồng trách nhiệm, trồng tương lai.

Phần lớn những “người còn lại” cảm thấy bất lực và yếu đuối trước việc không thể giải quyết vấn đề này, phong trào trồng cây tạo ra đủ nhận thức với hàng nghìn số liệu, một số nghiên cứu chỉ ra là 2050 nhiệt độ trái đất sẽ tăng lên tới độ mà con người không thể sống được, khiến cho họ phải giật mình và thức tỉnh. Trồng cây đúng cách sẽ giúp phục hồi khí hậu, môi trường trên trái đất trước tình trạng nóng lên toàn cầu và dư thừa các khí thải độc hại.

Ít nhất có thể thấy, chỉ cần phong trào được khởi xướng, đã có hàng triệu người bị tác động theo nhiều cách khác nhau và chỉ cần hiểu một chút và làm đúng theo thì bảo vệ môi trường -  những nước đi cực kì lớn như ngoài tầm với ấy lại trở nên dễ hiểu, có thể nắm bắt, chỉ cần bước từng bước, trồng từng cái cây là trên con đường tới một tương lai xanh đã mở lối rồi.

Nếu thấy phong trào trồng cây có điều gì đó không ổn, bạn cũng phải lên tiếng

Cũng có ý kiến cho rằng, phong trào trồng cây giống như một viên kẹo ngọt vậy, ngọt ngào mới đầu nhưng thực chất lại tiềm tàng những tổn hại. Và điều này cũng không sai.

Nếu phong trào kêu gọi người tham gia bằng cách thức bắt buộc, gò ép, thiếu tính sáng tạo thì phong trào ấy thiếu tính bền vững, vô hình chung đã tạo ra tư duy của người tham gia: mình tham gia phong trào này, vậy là đủ rồi, vậy là mình đã hoàn thành trách nhiệm của mình đối với môi trường rồi.

Tuy nhiên, đồng ý với việc trồng cây có thể là một giải pháp để tăng số lượng cây, nhưng quan trọng là hành động trồng cây phải đi kèm với cái ý thức và cái nhận thức thật sự là mình đang bảo vệ môi trường. Và thật sự là, việc bảo vệ môi trường phải là việc giữ cho môi trường nó xanh, chứ không phải cái việc chỉ trồng và để đó. 

Có một sự thật đáng buồn đang diễn ra hằng ngày là tính vô danh của cá thể trong đám đông. Điều đó có nghĩa là gì? Có nghĩa là khi tham gia vào đám đông thì cái mà người tham gia hướng đến chính là số đông chứ không phải các cá thể của chính họ. Tư duy này khi mang vào các phong trào sẽ tạo ra hiệu ứng: bạn làm vì mọi người đều làm, bạn làm vì sự phấn khích nhất thời, và đó là khi, bạn cho rằng: Khi mình là một cá thể của một số đông, thì sự đóng góp của mình cũng chỉ là sự đóng góp của một cá thể trong đám đông. Và thậm chí các bạn có thể nghĩ là nếu như không có sự đóng góp của 1/10.000 người đó, chúng ta còn 9999 sự trợ giúp khác.

Và đó cũng là khi bạn nghĩ là mình đã tham gia phong trào này là mình đã hoàn thành nghĩa vụ bảo vệ môi trường, mình đã hoàn thành việc trồng 1 cây trong phong trào trồng cây được phát động. Và đó cũng là khi mà các bạn sẽ không có các hành động tiếp theo bảo vệ môi trường.

Không thể phủ nhận phong trào trồng cây là một biện pháp bảo vệ môi trường tuy nhiên không phải là cách để giải quyết tận gốc vấn đề. Trồng cây sẽ không phát huy tác dụng nếu như con người tiếp tục xả rác bừa bãi, tiếp tục đốt rừng, tiếp tục chặt cây.

Khi mà cái tính cá nhân, cái tính ẩn danh cao và cái tính cộng đồng cao, khi mà con người nghĩ rằng mình không cần phải thực hiện bất cứ một thứ gì, mình chỉ cần phải hoàn thành những cái mục tối thiểu để được coi rằng đã tham gia vào phong trào.

Dù bạn đồng ý hay phản đối với phong trào trồng cây thì cũng cần phải lên tiếng vì không còn thời gian cho sự thờ ơ. Đồng ý một vấn đề luôn có hai mặt, có những cái khiếm khuyết, chưa hoàn thiện tuỳ vào cách vận hành và cái tâm của người tham gia. Nhưng không có cái gì là hoàn hảo cả. Cây cối có hàng vạn lợi ích cho con người và môi trường, trồng cây để nhân rộng thêm những lợi ích ấy nhưng cũng cần phải nói thêm phong trào trồng cây cần chú ý hơn, không chỉ đến vấn đề trồng cây đơn thuần, mà còn là thay đổi tư duy, thay đổi nhận thức con người.