Sau cuộc họp với Thủ tướng tại hội nghị Thường trực Chính phủ, hàng loạt ngân hàng thương mại đã triển khai các gói vay mua nhà với lãi suất thấp dành cho người trẻ. Có ngân hàng thậm chí cho vay lên tới 50 năm, nhằm hỗ trợ nhóm thu nhập trung bình dễ dàng tiếp cận nhà ở.
Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất của Hội Môi giới Bất Động Sản Việt Nam (VARS), các chương trình lãi suất ưu đãi này chỉ được duy trì trong thời gian ngắn (3 - 6 tháng), sau đó sẽ thả nổi lên mức 11 - 14%/năm. Điều này, vô hình trung khiến áp lực tài chính tăng mạnh, nhiều người trẻ có nguy cơ rơi vào vòng xoáy nợ nần.
Cùng với đó, giá nhà ở tại các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM đã không ngừng tăng cao trong nhiều năm qua. Theo VARS, giá bán chung cư trên thị trường thứ cấp đã chạm ngưỡng 50 triệu đồng/m2, trong khi giá bán trên thị trường sơ cấp vượt 70 triệu đồng/m2. Hàng loạt dự án mới được chào bán với mức giá từ 60 triệu đồng/m2 trở lên, trong khi rất ít dự án có giá dưới 50 triệu đồng/m2.
Với thu nhập trung bình của người trẻ dao động từ 15 - 25 triệu đồng/tháng, việc sở hữu một căn hộ chung cư 60m2 có giá từ 3 - 5 tỷ đồng là điều không tưởng nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc các gói vay.
Chẳng hạn, với khoản vay 2,5 tỷ đồng trong 20 năm, lãi suất ưu đãi 4% trong 6 tháng đầu và thả nổi 11 - 14% sau đó, người vay sẽ phải trả trung bình 27 - 30 triệu đồng/tháng trong suốt 20 năm. Điều này đặt ra bài toán tài chính khó khăn, khi mỗi cá nhân hoặc hộ gia đình cần kiếm được tối thiểu 90 triệu đồng/tháng để đảm bảo cân bằng tài chính. Trong khi thực tế, rất ít người trẻ đạt được mức thu nhập có thể được coi là mơ ước nói trên.
“Việc vay mua nhà khi tài chính chưa ổn định có thể đẩy nhiều người trẻ vào vòng xoáy nợ nần kéo dài. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp sau khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất tăng khiến khoản tiền phải trả hàng tháng vượt quá khả năng chi trả, hoặc biến động kinh tế làm giảm thu nhập, đã buộc người vay phải bán nhà để trả nợ.
Ngoài ra, việc dành phần lớn thu nhập để trả nợ ngân hàng sẽ khiến người trẻ gặp khó khăn trong chi tiêu hàng ngày, đầu tư cho bản thân hay lập kế hoạch tài chính dài hạn. Không ít người rơi vào tình trạng căng thẳng tài chính, mất cân bằng cuộc sống vì áp lực trả nợ”, TS Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho hay.
Trước những rủi ro tiềm ẩn, Chủ tịch VARS cho rằng, người trẻ cần tính toán cẩn trọng trước khi quyết định vay mua nhà.
Để giảm bớt gánh nặng tài chính, họ có thể tìm kiếm nhà ở tại khu vực vùng ven, nơi giá bất động sản còn hợp lý, hoặc tiết kiệm ít nhất 30-50% giá trị căn nhà trước khi vay để hạn chế áp lực trả nợ.
Bên cạnh đó, lựa chọn các gói vay có lãi suất cố định trong thời gian dài sẽ giúp tránh rủi ro biến động lãi suất, đồng thời xây dựng kế hoạch tài chính bền vững và đảm bảo nguồn thu nhập ổn định để có khả năng trả nợ lâu dài.
“Trong thời gian tới, để giúp người trẻ dễ dàng tiếp cận nhà ở, cần có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ Chính phủ và doanh nghiệp. Việc phát triển nhà ở xã hội, quỹ nhà cho thuê giá rẻ, cùng các gói vay lãi suất thấp và cố định dài hạn là những giải pháp cần thiết. Nếu không có những thay đổi mang tính chiến lược, giấc mơ an cư của người trẻ vẫn sẽ là bài toán khó giải”, ông Đính nhấn mạnh.
Trong khi đó, chuyên gia tài chính Nguyễn Duy Chuyền, “KOL tài chính” với kênh TikTok Doctor Housing chia sẻ rằng, người trẻ mua nhà lần đầu nên có chiến lược tài chính như thế nào để tránh rủi ro và tối ưu hóa lợi ích.
“Một gia đình an toàn, khoản tiền trả lãi cho ngân hàng chỉ nên chiếm tối đa 50 - 60% tổng thu nhập sau khi trừ tất cả chi phí sinh hoạt. 40% còn lại để dành cho quản trị rủi ro, phòng ngừa và tích lũy. Lấy ví dụ, hai vợ chồng có tổng thu nhập 50 triệu đồng/tháng, chi tiêu chiếm khoảng 20 triệu đồng và số tiền trả lãi ngân hàng chỉ nên tiệm cận dưới 20 triệu đồng đổ về. Đừng đóng hết phần còn lại, như vậy rất rủi ro”, ông Chuyền nêu quan điểm.